راهنمای سفرهای زمستانی: برنامه ریزی، تجهیزات و نکات ایمنی
به گزارش بوکتریپ، سفرهای زمستانی فرصتی منحصربه‌فرد برای کشف زیبایی‌های فصل سرد و ماجراجویی در دل طبیعت است. اما این سفرها چالش‌ها و خطرات خاص خود را دارند که مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، همراه داشتن تجهیزات مناسب و رعایت نکات ایمنی است. از شناخت شرایط آب‌وهوایی گرفته تا آگاهی از نحوه مقابله با خطرات احتمالی مانند بهمن، همه‌چیز می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش یا دشوار را برای شما رقم بزند. در این راهنما، به صورت جامع و کاربردی به هرآنچه برای یک سفر زمستانی ایمن و خاطره‌انگیز نیاز دارید، خواهیم پرداخت.
رفتن به کمپ زمستانی و کوهنوردی در زمستان برای کسانی که عاشق زیبایی و آرامش زمستان در نقاط بکر و برف های سفید دست نخورده هستند، از جمله تفریحات بسیار مجذوب کننده به شمار می رود. نه مسئله ای هست نه شلوغی، بازی کردن در برف هم که لذت خاصی دارد. با کمی آمادگی، می توانید آن قدر راحت به سفر زمستانی بروید که خودتان هم شگفت زده شوید.
برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با bestcanadatours.com مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.
از کجا شروع کنیم؟
برنامه ریزی قبل از سفر
سفر در زمستان نسبت به سفرهای تابستانی چالش های بیشتری را برای شما به همراه دارد. باید برای آب و هوای خشن تر و روزهای کوتاهتری آماده باشید و مهارت های خاصی هم کسب کنید. قبل از اینکه سفر خود را شروع کنید، برنامه ریزی کنید.
- هرگز تنها سفر نکنید. با چند تا از دوستان خود که مهارت های خاصی در سفرهای زمستانی دارند، سفر کنید.(مثل ساختن پناهگاه های زمستانی، مسیریابی، راهپیمایی در برف و غیره)
- نقشه را کنکاو کنید و درباره موقعیت منطقه تحقیقات لازم را انجام دهید. مثلا چقدر طول می کشد تا به آنجا برسید و چادر بزنید؟ اگر مسئله ای به وجود آمد، چه پایگاه های اورژانسی (پزشکی، تحقیق و جست و جو و گروه نجات) به شما نزدیکترند؟
- با افرادی که در آنجا حضور دارند و می توانند به شما هدایت بدهند، صحبت کنید.
- پیش بینی وضع هوا را ببینید. آیا شرایط مناسب است؟
- شرایط جاده های محلی و موقعیت ها را چک کنید.
- منطقه ها بهمن خیز را شناسایی و از رفتن به آنجا اجتناب کنید. به پیش بینی های هواشناسی درباره احتمال سقوط بهمن توجه کنید و در زمان ها و مکان هایی که خطر سقوط بهمن در آن زیاد است، سفر نکنید. به یاد داشته پیش بینی های هواشناسی درباره سقوط بهمن کلی است و برای منطقه ها خاص جزئیاتی ارائه نمی دهد. اگر در شیب های بیشتر از 20 درجه راهپیمایی می کنید، باید آموزش های لازم را برای مواجهه با بهمن ببینید.
- برنامه سفر خود را با خانواده و دوستان در میان بگذارید تا آن ها از مسیر حرکت شما و برنامه زمانی سفرتان آگاه باشند. بعلاوه اطلاعات مربوط به وسیله نقلیه و اسامی و شماره های تماس افراد گروه را نیز در اختیار آن ها قرار دهید.
- حتما در مورد برنامه سفر، انتظارات، و اهداف سفر با گروه هماهنگی لازم را داشته باشید.
- نباید فراموش کنید وسایل ضروری را همراه خود بردارید. می توانید از چک فهرست کمپ زمستانی ما در این وب سایت بهره ببرید.
- کمی پول نقد برای هزینه های پیش بینی نشده همراه داشته باشید.
- همواره وقایع پیش بینی نشده را در نظر بگیرید. لباس گرم و غذای اضافی با خود بردارید تا اگر دمای هوا ناگهان تغییر کرد، گم شدید یا اتفاق غیر منتظره ای رخ داد، غافلگیر نشوید.
ملزومات کلیدی سفرهای زمستانی
لباس گرم مناسب هوای سرد
قانون ساده راهپیمایی زمستانی در مورد انتخاب لباس در دو کلمه خلاصه می گردد: گرم و خشک بمانید. سعی کنید لباس هایی انتخاب کنید که گرمای لازم را تامین می نمایند. برای این منظور باید سه لایه لباس بپوشید:
- لایه زیرین که همان لباس زیر شما است که در مجاورت پوست بدنتان است. پشم مصنوعی و مرینوس برترین جنس برای لباس زیر زمستانی است، چون باعث می شوند تا عرق بدن از پوست به لایه های خارجی تر منتقل شده و تبخیر گردد (سعی کنید از جنس نخی استفاده نکنید). این جنس سریع خشک می گردد و لازم نیست مدت زمان زیادی صرف خشک کردن لباس های خود کنید.
- لایه میانی لایه ای است که نقش عایق را بازی می نماید. معمولا جنس این لایه از لباس ها باید طوری باشد که به شما یاری کند تا گرمای بدن را نگه دارید. لباس های کرکی بسیار مناسب هستند چون گرمای بدن در میان کرک های آن حفظ می گردد.
- لایه خارجی یا اخرین لایه، لایه ای است که باید ضد آب و ضد باد باشد، در عین حال هوا هم از آن عبور کند. معمولا در این گونه لباس ها در انواع مقرون به صرفه تر آن ها این نکته نادیده گرفته می گردد، یعنی لباس ها با اینکه عایق باد و رطوبت خوبی هستند، ولی هوا نمی تواند از آن ها عبور کند.
نکته: هر زمان که استراحت می کنید و از حرکت باز می ایستید یک لایه لباس گرم بپوشید تا بدن حرارت خود را از دست ندهد.
چکمه های زمستانی
گرچه چکمه های قدیمی مخصوص پیاده روی خوب هستند ولی بهتر است از چکمه های کوهنوردی زمستانی بهره ببرید. این نوع چکمه ها ضد آب و کاملا عایق هستند. اسکی و اسنو برد هم چکمه های مخصوصی دارند که باید به صورت جداگانه تهیه شوند.
نکته: می توانید جوراب ها و چکمه های خود را با نگه داشتن در کیسه خواب، گرم نگه دارید.
کلاه
معمولا درصدی از گرمای بدن به وسیله سر از دست می رود. شاید این مثل قدیمی را که در بین کوهنوردان رایج است، شنیده باشید که می گوید: اگر پاهایتان یخ نموده است، کلاه بپوشید. سعی کنید از کلاه های ضد آب و عایق در برابر باد بهره ببرید.
دستکش
دستکش هم از ملزومات واجب در سفرهای زمستانی است، حتما یک جفت دستکش اضافی همراه داشته باشید تا در صورت خیس شدن بتوانید آن ها را تعویض کنید.
گتر
گتر یا پوشش های مخصوص روی کفش، برای جلوگیری از خیس شدن و وارد شدن برف در چکمه ها در منطقه های که برف عمیق است به کار می رود. حتما از نوع ضد آب آن بهره ببرید.
عینک
همواره از چشمهای تان در مقابل باد و آفتاب محافظت کنید. عینک ها بسته به شرایط مختلف آب و هوایی شیشه های خاصی با رنگ های متفاوت دارند.
مقاله مرتبط:
راهنمای خرید عینک آفتابی
جوراب
یک لایه جوراب نازک بپوشید و یک جوراب ضخیمتر از جنس پشم روی آن بپوشید. سعی کنید ضخامت جوراب دوم با چکمه های شما متناسب باشد. ضخامت بیش از حد جوراب باعث تنگ شدن چکمه ها و ایجاد ناراحتی می گردد. جوراب اضافی به همراه داشته باشید تا در مواقعی که جوراب ها خیس می شوند، بتوانید آن ها را تعویض کنید.
کیسه خواب
کیسه خوابی انتخاب کنید که مناسب دمایی باشد که حداقل 10 درجه از دمای مورد انتظار در سفر پایین تر است. کیسه خواب های مخصوص سفرهای زمستانی با پر غاز یا مواد عایق مصنوعی تهیه می شوند. دقت کنید که کیسه خواب تان خیس نگردد (چون اگر کیسه خواب خیس گردد، خاصیت عایق بودن خود را از دست می دهد). اگر برای تا ن مقدور است از کیسه خوا ب های نو ضد آب بهره ببرید.
پوشش کیسه خواب
استفاده از پوشش های مخصوص کیسه خواب می تواند به حفظ گرما در کیسه خواب یاری کند. بعلاوه باعث تمیز نگهداشتن کیسه خواب شما می گردد. این لایه اضافی می تواند 8 تا 15 درجه شما را گرم تر کند.
پد خواب یا تشک
پد خواب هم باعث نرمی و هم باعث گرمتر شدن می گردد. در کمپ های زمستانی سعی کنید از دو پد خواب بهره ببرید تا گرمای بدن در اثر مجاورت با سطح پوشیده از برف هدر نرود. این پدها با ثابت R ارزیابی می شوند که مقدار آن بین 1 تا 8 است. هرچه مقدار R بیشتر باشد، مقدار عایق بودن پد بیشتر است. نکته: سعی کنید از یک پد فشرده فومی برای لایه زیرین و یک پد بادی به عنوان لایه رویی بهره ببرید.
زیرانداز و چادر
زیرانداز مانع خیس شدن چادر یا وسایلتان می گردد. جنس زیرانداز بهتر است ضد آب باشد و سعی کنید ابعاد آن با چادر متناسب باشد.
لوازم روشنایی و باتری
حتما به غیر از چراغ قوه، چراغ قوه های مخصوصی که به پیشانی بسته می شوند همراه داشته باشید و از سالم بودن لامپ و نو بودن باتری ها اطمینان حاصل کنید، یا اگر از باتری های شارژی استفاده می کنید، باتری اضافه به همراه داشته باشید، چون شب های زمستانی بلند هستند. باتری های لیتیوم در هوای سرد به خوبی کار می نمایند. ولی برای چراغ قوه هایی مثل چراغ های روی پیشانی بیش از حد قوی است. سعی کنید باتری های انتخابی با لوازم تان متناسب باشند. باتری های الکالین مقرون به صرفه هستند و تقریبا در تمام لوازم می توانند مورد استفاده قرار گیرند ولی سریع تر خالی می شوند.
نکته : هوای سرد عمر باتری را کاهش می دهد. سعی کنید باتری ها و لوازم باتری خور را در کیسه خواب خود بگذارید تا گرم بمانند.
لوازم ارتباطی
به طور حتم در این سفر تلفن همراه جوابگوی شما نیست، چون در بسیاری از منطقه ها پوشش دهی ندارد. بیسیم برترین راه ارتباطی با افراد تیم است، چون از امواج رادیویی استفاده می نماید. فقط باید در محدوده پوشش دهی قرار گرفته باشید.
سورتمه
ممکن است بخواهید به سفرهای طولانی و ماجراجویانه زمستانی بروید که در آن با سورتمه سفر کنید. اگر با سورتمه سفر می کنید، می توانید لوازم بیشتری با خود بردارید، چون قرار است کوله شما را سورتمه برایتان حمل کند. مطمئنا قرار نیست کل مسیر را با سورتمه طی کنید، پس قبل از سفر مسیر را آنالیز نموده و پیش بینی های لازم را به عمل آورید. زمانی که کفش اسکی به پا دارید، استفاده از سورتمه می تواند گزینه خوبی باشد.
10 ضرورت همیشگی
این 10 مورد از ضروریات سفرهای طبیعی و ورزشی، یا کوهنوردی است.
- جهت یاب
- ضدآفتاب
- لباس گرم اضافی (بادگیر و عایق در برابر آب)
- چراغ شارژی یا چراغ قوه
- جعبه یاری های اولیه
- جعبه ابزار
- مواد غذایی
- آب
- چادر مسافرتی امن و کیسه خواب
- لوازم کوله پشتی
اگر در زمستان سفر می کنید، احتیاج به یک سری لوازم اضافه تر از معمول دارید که باید در کوله پشتی خود جا دهید. پس باید کوله پشتی بزرگتری انتخاب کنید. سعی کنید کوله پشتی را زیاد سنگین نکنید ولی در عین حال باید برای هر شرایطی در زمستان آماده باشید و لوازم کافی با خود بردارید. این راهنما تقریبا برای یک سفر 2 الی 4 روزه تهیه شده است. اگر قصد دارید لوازم اسکی هم با خود بردارید، سعی کنید با استفاده از طناب های کشی چوب های اسکی را محکم به کوله خود ببندید.
انواع سفرهای زمستانی
سفرهای زمستانی با اهداف گوناگون صورت می گیرد:
- تورهای اسکی (یا تورهای آلپاین که کوتاه مدت است): در این نوع اسکی پاشنه ها آزاد است تا بتوانید از کوه و زمین های ناهموار بالا بروید ولی در موقع پایین آمدن باید پاشنه ها قفل شوند.
- اسکی تلمارک: در این روش هم پاشنه اسکی باز است و در پیچ ها احتیاج به تکنیک خاصی دارد، این نوع اسکی مناسب زمین های نسبتا هموار یا با شیب کم است.
- اسنوبرد/ اسپلیت برد: این نوع اسنوبرد می تواند از وسط جدا شده و تبدیل به دو چوب اسکی گردد. با چوب اسکی می توانید از سربالایی ها بالا رفته سپس با اسنوبرد پایین بیایید.
- راه رفتن در برف با کفشهای مخصوص: این ورزش احتیاجی به مهارت خاص و تجهیزات تخصصی ندارد. فقط با پوشیدن کفش های مخصوص می توانید به راحتی در سطوح پوشیده از برف پیاده روی کنید و از ماجراجویی خود لذت ببرید.
مسیریابی در زمستان
برف و آب و هوای نامساعد ممکن است باعث از بین رفتن ردپا یا گم کردن مسیر گردد. قبل از حرکت مطمئن شوید همه افراد گروه نقشه کامل به همراه دارند و از جزئیات مسیر کاملا آگاهند. اگر از گیرنده GPS بهره ببرید، بهتر است. کوهنوردان بهتر است یک ارتفاع سنج هم به همراه داشته باشند.
قبل از شروع سفر، نقشه را مطالعه کنید و قطب نما را تنظیم کنید. هیچ وقت ردپای اشخاص دیگر را دنبال نکنید، چون ممکن است آن ها مسیر درستی را نرفته باشند. مسیر امنی را انتخاب کنید و در همان مسیر پیش بروید. از راه رفتن روی لبه پرتگاه ها، رودخانه ها و دریاچه های یخ زده و پل های پوشیده از برف خودداری کنید و از حفره های مخفی کنار سنگ ها و درختان و منطقه ها بهمن خیز و مکان هایی که احتمال ریزش کوه در آنجا زیاد است، دوری کنید. ممکن است بعضی اوقات لازم باشد تغییر مسیر داده و از مسیر بهتری به راه خود ادامه دهید.
اگر گم شدید:
- بایستید و موقعیت را ارزیابی کنید.
- خونسردی خود را حفظ کنید.
- نقشه و قطب نما را چک کنید (اگر GPS به همراه دارید، آن را هم چک کنید).
- سعی کنید جایی باشید که هم دیده شوید و هم صدای تان به گوش بقیه برسد.
- از افراد گروه دور نشوید.
لوازم مورداحتیاج در مواقع کولاک و بهمن
فرستنده و گیرنده بهمن
این یک وسیله ضروری برای هر یک از افراد گروه است. قبل از اینکه سفر را شروع کنید، حتما طرز کار با این وسیله را به خوبی بیاموزید. یادگرفتن طرز کار این وسیله احتیاج به آموزش های تخصصی دارد.
کاوشگر
کاوشگر یکی دیگر از لوازم ضروری برای سفرهای زمستانی است که در مواقع بهمن مورد استفاده قرار می گیرد. میله این وسیله حدود 10 متر طول دارد که در زمان وقوع بهمن می توان آن را در برف فرو برد و افراد گرفتار در برف را پیدا کرد.
بیل مخصوص برف
این نوع بیل ها استفاده های گوناگون دارند و در هر سفر زمستانی شخص باید یک بیل مخصوص برف به همراه داشته باشد. این نوع بیل ها در مواقع بهمن برای برداشتن برف مورد استفاده قرار می گیرند. بعلاوه برای ساختن و حفرکردن یک پناهگاه برفی نیز می توان از آن استفاده کرد.
هشداردهنده حادثه
وقتی در شرایط خطر قرار می گیرید، این دستگاه با فرستادن سیگنال به ماهواره ها، گروه های نجات را که در نزدیکی محل استقرار شما هستند، خبر می نماید.
کیسه هوا مخصوص بهمن
این وسیله یک نوآوری تازه است که از هوای فشرده استفاده می نماید و مانع مدفون شدن شما در بهمن می گردد.
نکته: برترین راه نجات از بهمن، دوری از منطقه ها بهمن خیز است.
اره برف
این وسیله برای ساختن غار برفی یا پناهگاه های برفی مورد استفاده قرار می گیرد. می توانید آن را به چوب اسکی ببندید تا بلندتر گردد.
ساخت اقامتگاه در برف
طوری برنامه ریزی کنید که وقتی به مقصد می رسید، زمان کافی برای استراحت، خوردن غذا، و لباس پوشیدن و آماده شدن برای سرمای شب را داشته باشید. مکان مناسبی برای ساخت اقامتگاه پیدا کنید، در انتخاب مکان دقت کنید و نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
- منطقه ای که انتخاب می کنید، به طور طبیعی شما را از باد محافظت کند.
- دقت کنید که آیا منبع آب در آن اطراف وجود دارد یا باید آب مورداحتیاج را از ذوب کردن برف به دست آورید.
- آیا مکانی که انتخاب می کنید در معرض خطر بهمن قراردارد؟
- آیا در اطراف شما نشانه های طبیعی برای یافتن محل در شب و در کولاک وجود دارد؟
- سعی کنید مکانی که انتخاب می کنید، آفتاب گیر باشد.
انواع پناهگاه زمستانی
چادرهای کوهنوردی چهار فصل
برای سفر زمستانی احتیاج به یک چادر مسافرتی ترجیحا یک چادر کوهنوردی چهار فصل دارید. این نوع چادرها به راحتی در شرایط سخت و هوای نامساعد بنا می شوند ولی کمی سنگینتر از چادرهای دیگر بوده با این حال عایق خوبی در برابر باد و برف و کولاک هستند.
ویژگی های چادرهای کوهنوردی
- گنبدی شکل هستند و ستون های مقاوم و محکمی دارند.
- برای گرما و حفاظت بیشتر، از پارچه های سخت تری ساخته شده اند.
- دارای درب دو طرفه هستند تا در شرایط سخت، دسترسی به آن راحت تر باشد.
- دارای میله های اضافی هستند تا در مقابل باد مقاوم تر باشند.
- یک محفظه در بالای خود دارند تا وسایلی را که باید دور از سطح زمین نگهداری کنید، در آن قرار دهید.
چادرهای کوهنوردی معمولا در دو نوع یک لایه و دو لایه ساخته می شوند که هرکدام به نوبه خود دارای مزیت های خاصی است.
| دیواره دو لایه | دیواره یک لایه |
| سنگین تر و جاگیرتر است. | سبک تر است. |
| گرم تر است. | خنک تر است. |
| سخت تر برپا می گردد. | آسانتر برپا می گردد. |
| از نوع یک لایه آن ارزانتر است. | گرانتر از نوع دو لایه آن است. |
| تهویه بهتری دارد و کمتر عایق است. | عایق تر است. |
نکاتی پیرامون برپا کردن چادر
اگر باد شدید است، سعی کنید با برف یک دیوار برفی درست کنید. اگر ساختن دیوار ممکن نیست، سعی کنید یک گودال در برف حفر کنید و چادر را آنجا بنا کنید. این کار به شما یاری می نماید تا اثر باد را کم کنید.
سعی کنید قبل از به پا کردن چادر، برف های زیر آن را کمی فشرده کنید. چون برف نرم زودتر ذوب می گردد و ممکن است احساس خیسی و ناراحتی کنید.
بیواک
کوهنوردانی که وزن زیاد سنگینی ندارند، می توانند به جای چادر از کیسه بیواک استفاده نمایند. بیواک کیسه ای ضدآب است که می توانید به عنوان کیسه خواب درون آن بخوابید. این کیسه شما را از رطوبت و باد حفظ می نماید و در عین حال نافذ هوا است و می توانید در آن به راحتی نفس بکشید.
نکته: درون کیسه بیواک جایی برای نگهداری کوله پشتی وجود ندارد و مجبور هستید که کوله پشتی را بیرون از کیسه بگذارید، پس بهتر است روکش ضد آب برای کوله پشتی تهیه کنید.
غار برفی، کلبه برفی، و ترانشه ها
کوهنوردان و افراد با تجربه که قصد دارند چند شب را در یک نقطه بمانند، سعی می نمایند با ساختن غار برفی، کلبه برفی، یا ترانشه خود را از باد و کولاک حفظ نمایند. ممکن است ساختن آن ها زمان و کار زیادی لازم داشته باشد، ولی نتیجه بسیار رضایت بخش است: یک مکان آرام و نسبتا گرم برای خواب.
معمولا برای ساختن یک کلبه برفی 2 تا 3 نفر باید به مدت 2 تا 3 ساعت کار نمایند. ترانشه ها راحت تر و سریع تر ساخته می شوند. برای ساختن هرکدام از این پناهگاه ها احتیاج به بیل و گاهی اوقات اره مخصوص برف دارید. قبل از حفاری با کاوشگر، محل موردنظر را تست کنید تا در اواسط کار حفاری به سنگ بزرگ برخورد نکنید.
سخن پایانی:
سفرهای زمستانی به همان اندازه که جذاب و ماجراجویانه هستند، نیازمند آمادگی و دقت بیشتری نسبت به سفرهای تابستانی‌اند. آگاهی از شرایط منطقه، همراه داشتن تجهیزات مناسب، و داشتن برنامه‌ای دقیق می‌تواند امنیت و آرامش شما را تضمین کند. هیچ‌گاه اهمیت هماهنگی با گروه، پیش‌بینی وقایع غیرمنتظره و حفظ انرژی را دست کم نگیرید. در نهایت، هدف از این سفرها تجربه‌ای شگفت‌انگیز و خاطره‌انگیز است، پس با احترام به طبیعت و رعایت اصول ایمنی، از زیبایی‌های فصل زمستان نهایت لذت را ببرید.